2013_02_14 Ο ΚΑΠΝΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

2013_02_14      Ο ΚΑΠΝΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΣΙΓΑΡΟΥ

Με την ευκαιρία του ανεβάσματος της φωτογραφίας του κτιρίου της Αυστροελληνικής Εταιρείας Καπνού στην Τσιμισκή ανέβασα μερικές φωτογραφίες κουτιών τσιγάρων . Επειδή είδα ότι υπήρξε ενδιαφέρον ανέλπιστα μεγάλο τα έκανα όλα ένα άλμπουμ μαζί με νεώτερα τα περισσότερα των οποίων συγκεντρώθηκαν από την ομότιτλη έκθεση στον Μύλο το 1998 . Μαζί συμπεριέλαβα τσιγαρόχαρτα , κάρτες και διαφημιστικά . Ελπίζω να σας ικανοποιήσουν .

ΑΝΤΙΓΡΑΦΩ ΑΠΟ ΤΟ ΛΕΥΚΩΜΑ ΠΟΥ ΜΟΙΡΑΣΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ..

« Από αφηγήσεις περιηγητών μαθαίνουμε ότι οι πρώτοι σπόροι καπνού στην Ελλάδα βλάστησαν τον 16^ο αιώνα στα περίχωρα  της Θεσσαλονίκης  μεταξύ των χρόνων 1573 και 1589 . ΑΡΓΌΤΕΡΑ ΜΕΤΑΦΈΡΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ Ανατολική Μακεδονία και Θράκη .Στα τέλη του 19^ου αιώνα η διάδοση του τσιγάρου αυξάνει θεαματικά την κατανάλωση του καπνού .Με την προσάρτηση της Μακεδονίας το 1913 προστίθενται στα ήδη σημαντικά καπνοπαραγωγικά κέντρα της Ελλάδας ,Ερμούπολη ,Βόλο ,Λαμία , Αγρίνιο ,και Ζάκυνθο οι περιοχές της Β. Ελλάδος Δράμα , Καβάλα , Σέρρες , και Θεσσαλονίκη ….

Στην Θεσσαλονίκη μεγάλα εργοστάσια κατασκευής χειροποίητων και μηχανοποίητων τσιγάρων εξάγουν στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο ο οποίος χρυσοπληρώνει τα εκλεκτά και φημισμένα Μακεδονικά καπνά . …..»

H καπναποθήκη της εταιρείας Salonica , στην  δ Πτολεμαίων. Είχε κτισθεί το 1924 σε σχέδια του μηχανικού E. Mοδιάνο. Έχει κατεδαφιστεί .

Ευχαριστώ Ιάσωνα μια απλή παρουσίαση έκανα . Θα μπορούσε όμως να γίνει αφορμή για μια συζήτηση για το πόσο σπουδαίο ρόλο έπαιξε ο καπνός διαχρονικά στην πατρίδα μας και πως μπορεί να αλλάξει με έξυπνες λύσεις η οικονομική  ζωή του τόπου μας . Πριν δω την έκθεση πολύ λίγα πράγματα ήξερα σχετικά .Δεν μπορούσα να φανταστώ με τίποτε πως με τιποτένια μέσα μια χώρα μέσα σε πολέμους επαναστάσεις , καταστροφές και μέσα στην Τουρκοκρατία κατάφερε να γίνει η πρώτη δύναμη στον κόσμο και πως σήμερα με απείρως ευνοϊκότερες συνθήκες καταντήσαμε έτσι …

 Υπάρχουν εκατοντάδες παρόμοια κουτιά , δεν ξέρω αν σηκώνει η σελίδα κι άλλα μια και  οριακά καλύπτει το αντικείμενο. Σταμάτησα το ανέβασμα όταν το πρόγραμμα μου είπε στοπ δεν σηκώνει άλλες φωτογραφίες δημιούργησε άλλο άλμπουμ αν θέλεις να ανεβάσεις κι άλλα.

Όμως εκεί που σίγουρα δεν θάχουμε πρόβλημα θάνε να παρουσιαστεί η ιστορία του καπνού σε συνδυασμό με την ιστορία των καπνομάγαζων της πόλης που έγραψαν την δική τους ιστορία πριν την διείσδυση των  πολυεθνικών  και  της  αντιπαροχής που τα αφάνισε σχεδόν όλα.

Στα κτίρια αυτά οι Θεσσαλονικείς ιδιοκτήτες έβαλαν την σφραγίδα τους αναθέτοντας σε αξιόλογους αρχιτέκτονες την κατασκευή τους δημιουργώντας ωραία και καλαίσθητα κτίρια αναλόγου ύφους της εποχής που κτίστηκαν.

Ανέβασα και το Άλμπουμ Β’ και ελπίζω να ικανοποιήσει .

http://www.facebook.com/groups/oldthessaloniki/#!/media/set/?set=oa.10151275849034599&type=1

Η καπναποθήκη της εταιρείας Salonica είχε κτισθεί το 1924 σε σχέδια του μηχανικού Ε. Μοδιάνο .

Η καπναποθήκη Γαβριήλογλου στην οδό Δωδεκανήσου κτίστηκε το 1937 .

Η καπναποθήκη των Σακκά – Μιχαηλίδη στην οδό Δωδεκανήσου κτίστηκε το 1937 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Α.Νικολόπουλου .

Συνεχίζοντας την παρουσίαση της Ιστορίας του Ελληνικού Τσιγάρου στο Β’ Άλμπουμ εκτός των κουτιών τσιγαρόχαρτων και άλλων φωτογραφιών θα έχω μερικά από τα γνωστότερα καπνομάγαζα – καπνεργοστάσια της Θεσσαλονίκης .Επίσης μερικά κείμενα που μιλούν για την σημασία που είχε ο καπνός στην Ελληνική οικονομία και στους Έλληνες της διασποράς δημιουργώντας αυτό το Ελληνικό παγκόσμιο οικονομικό θαύμα .

Το καπνεργοστάσιο της Εταιρείας Μονοπωλίου Οθωμανικών Καπνών της REJIE .Κτίστηκε  το 1884 στην αρχή της Λαγκαδά απασχολούσε 400 εργάτες και το 1892 παραγωγή ετήσια 22.000.000 τσιγάρα .

Μερικά κτίρια καπνομάγαζων της Θεσσαλονίκης . Το ενδιαφέρον είναι ότι στα κτίρια αυτά οι Θεσσαλονικείς ιδιοκτήτες έβαλαν την σφραγίδα τους αναθέτοντας σε αξιόλογους αρχιτέκτονες την κατασκευή τους δημιουργώντας ωραία και καλαίσθητα κτίρια αναλόγου ύφους της εποχής που κτίστηκαν.

Ελληνική πρωτοπορία στην εξάπλωση του τσιγάρου!

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Η χρήση του καπνού είναι βεβαίως παμπάλαια, αλλά του τσιγάρου θεωρείται νεότερη και συνδέεται –τουλάχιστον στην Αγγλία– με τους Έλληνες! Η επινόηση του τσιγάρου αποδίδεται σε Αιγύπτιο στρατιώτη του Ιμπραήμ πασά. Σε μια εκστρατεία, στα 1832, αφού είχαν καταστραφεί τα τσιμπούκια που χρησιμοποιούσαν για τον καπνό, τον τοποθέτησε σε ένα άδειο χάρτινο φισέκι. Άναψε, ρούφηξε και έμεινε ικανοποιημένος…

Χρειάστηκε να περάσει μια ολόκληρη 25ετία για να εισαχθεί το τσιγάρο στην Αγγλία. Θεωρείται, δε, ότι το εισήγαγε ένας Έλληνας και ότι Έλληνες θεμελίωσαν την αγγλική τσιγαροβιομηχανία, όπως και τη γερμανική και αργότερα την αιγυπτιακή. Πρώτος, δε, καταγράφεται ο Νικόλαος Κουντούρης, ο οποίος το 1858 ίδρυσε κατάστημα πωλήσεως τσιγάρων στο Λονδίνο και μάλιστα υπό την αιγίδα του Δούκα του Κέιμπριτζ. Πωλούσε ψιλοκομμένο καπνό και τσιγαρόχαρτο, μέχρι που τρία χρόνια αργότερα (1861) άλλος Έλληνας, ο Ιωάννης Θεοδωρίδης, πρώην λοχαγός του ρωσικού στρατού, ίδρυσε το πρώτο εργαστήριο τσιγαροβιομηχανίας.

Ο Θεοδωρίδης προσέλαβε τέσσερις «τσιγαράδες» και πωλούσε έτοιμο το προϊόν, χρησιμοποιώντας καπνά από την περιοχή της Θεσσαλονίκης που βρισκόταν κάτω από τον τουρκικό ζυγό. Το επιστόμιο των τσιγάρων ήταν από χαρτόνι, ενώ η διαφήμιση απογείωσε την επιχείρησή του. Ο ίδιος καθιέρωσε και τις «μάρκες» με περίεργα ονόματα, όπως «Κανόνι», «Τουφέκι», «Όπερα» κ.ά. Ακολούθησε τρίτος Έλληνας, ο Τ. Αβραμάκης, καθιερώνοντας την μάρκα «Κέιμπριτζ» για να απαντήσει ο Θεοδωρίδης με τη μάρκα «Οξφόρδη». Τα κουτιά ήταν πολυτελή, διακοσμημένα συνήθως με πορτρέτα ωραίων γυναικών, βελούδινο περίβλημα και καθρεφτάκια.

Σύντομα τα επιστόμια από χαρτόνι αντικαταστάθηκαν από ολόκληρη κλίμακα επιστομίων με χρυσό, κεχριμπάρι, γυαλί και μετάξι. Η προσπάθεια τοποθέτησης επιστομίων από φελλό –που αργότερα απλώθηκε σε όλα τα τσιγάρα– απέτυχε όταν πρωτοεφαρμόσθηκε τις δύο τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Τέλος, ο… θρίαμβος της ελληνικής παρουσίας σφραγίστηκε με την πρωτοβουλία του Α. Τσικαλιώτη να ιδρύσει στο Λίβερπουλ (1869) «Σχολείον Γυναικών Σιγαρεττοποιών»! Από το 1880 πρόβαλαν οι Αμερικανοί, οι οποίοι και πρωταγωνίστησαν όχι λόγω ποιότητας αλλά λόγω επιτυχημένης διαφήμισης.