2013_12_09 Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΤΣΙΜΕΝΤΟΠΟΙΗΣΗ

2013_12_09   Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΤΣΙΜΕΝΤΟΠΟΙΗΣΗ

Μαρία Πανταζάρα δυστυχώς τα γυαλιά και τα μούσια ήταν απαραίτητα μια και ο λόγος ήταν  σοβαρός , γι αυτό και έδωσα τον λόγο μου και τον κράτησα. Αν κάποτε βρεθούμε θα σου εξηγήσω και θα καταλάβεις .

Βέβαια η εποχή δεν είναι κατάλληλη για το θέμα που ξανανεβάζω , αλλά μου ζητήθηκε από φίλο και το κάνω ίσως μας βοηθήσουν να ζεσταθούμε λίγο στις παγωνιές του Δεκέμβρη  .

Βέβαια η εποχή δεν είναι κατάλληλη για το θέμα που ξανανεβάζω , αλλά μου ζητήθηκε από φίλο και το κάνω .

Είναι γι αυτό τον λόγο μια σπάνια  φωτογραφία και δεν θα την άφηνα με τίποτε να μείνει εκτός της συλλογής μας  εδώ . Δύσκολο να κατανοηθεί σήμερα με την μορφή και την εξέλιξη που έχει πάρει η πόλη ότι μπορούσε να συμβεί αυτό ιδιαίτερα στους νεώτερους που γνώρισαν μια πόλη αφιλόξενη για τους κατοίκους της . 

Ήθελα με την φωτογραφία αυτή να ισχυροποιήσω  την άποψη  μου ότι η Θεσσαλονίκη του τότε ήταν μια ανθρωπίνων διαστάσεων πόλη με ανέμελα παιδιά και νέους που το μεσημέρι του καλοκαιριού όταν τα σχολεία έκλειναν έβαζαν το μαγιό τους στο σπίτι τους και περπατώντας πήγαιναν για μπάνιο.

Είναι γι αυτό τον λόγο μια σπάνια  φωτογραφία και δεν θα την άφηνα με τίποτε να μείνει εκτός της συλλογής μας  εδώ . Δύσκολο να κατανοηθεί σήμερα με την μορφή και την εξέλιξη που έχει πάρει η πόλη ότι μπορούσε να συμβεί αυτό ιδιαίτερα στους νεώτερους που γνώρισαν μια πόλη αφιλόξενη για τους κατοίκους της .

Η περιοχή περίπου είναι στην Όλγας κοντά στην Σχολή Τυφλών όπου από την μεριά της θάλασσας ήταν μερικά παραλιακά αναψυκτήρια εξοχικά το Μιραμάρε , τα Κύματα και το κολυμβητήριο του Άρη .Όποιοι ήθελαν με μια πορτοκαλάδα ακουμπούσαν τα ρούχα τους σε ένα τραπεζάκι και έκαναν το καθημερινό τους μπάνιο. Η Θεσσαλονίκη από σχεδόν τον Λευκό Πύργο μέχρι την Κρήνη ήταν μια απέραντη πλαζ , όπου ο χώρος το επέτρεπε. Μπροστά στο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου πριν μπαζωθεί  ήταν μια όμορφη ακρογιαλιά με άμμο και έκανε ο κόσμος μπάνιο.

Ακόμη και στο Μπέχτσιναρ έκανα μπάνιο την δεκαετία του 60 αμέσως μετά το λιμάνι , σε μια όχι βέβαια καλή θάλασσα αλλά καθαρή . Ακτές και εξοχικά που μπορούσε να κάνει κανείς μπάνιο  ήταν αρκετά ξεκινώντας από την Αγία Τριάδα μπροστά στο Α’ Γυμνάσιο όπου ήταν το εξοχικό Καστέλα , Ανατολικότερα το Φάληρο και αμέσως μετά ο Ιστιοπλοϊκός Όμιλος , το Μιραμάρε και στα Κύματα . Μετά η ταβέρνα του  Φουρναράκη στην Ανάληψη , στα Τολλ  στο  Τάμαριξ και από εκεί και πέρα όλη σχεδόν  η ακρογιαλιά μέχρι το Καραμπουρνάκι στην Καλαμίτσα ήταν συνεχώς πλάζ . Μετά η ακτή είναι απόκρημνη και η επόμενη ακτή τα απολυμαντήρια στην σημερινή πλαζ της Καλαμαριάς , στην Αρετσού και συνέχεια μέχρι την Ν .Κρήνη πάλι ήταν μια απέραντη πλαζ.

Η Περαία , ο Μπαξές και η Αγία Τριάδα ήταν πάρα πολύ μακριά .Τα ελάχιστα ιδιωτικά αυτοκίνητα που υπήρχαν και η μηδαμινή  σχεδόν συγκοινωνία με τα λεωφορεία  του ΚΤΕΛ δεν βοηθούσαν . Μόνο τα καραβάκια έκαναν δουλειά αλλά αυτό ήταν μια ακριβότερη υπόθεση και προϋπέθετε μια ολόκληρη ημερήσια  εκδρομή .

Αυτή ήταν εν ολίγοις η κατάσταση τότε . Η Θεσσαλονίκη μια παραθαλάσσια πόλη με όλη την σημασία της λέξης .Φάνταζε το καλοκαίρι σαν μια πρωτεύουσα νησιού του Αιγαίου . Η ζέστη ήταν απόλυτα ανεκτή γιατί οι χωματόδρομοι και η ανυπαρξία τσιμέντου την έκαναν ευχάριστη . Το μεσημέρι έπιανε η μπουκαδούρα . Η μπουκαδούρα είναι χαρακτηριστική του Θερμαϊκού και εμφανίζεται μετά το μεσημέρι του καλοκαιριού με την μορφή μικρού κυματισμού και δροσερού αέρα κάτι σαν μελτεμάκι Κυκλαδίτικο που δρόσιζε τα ιδρωμένα μας πρόσωπα απολαυστικά , στο δρόμο της επιστροφής για το σπίτι μετά το μπάνιο της ημέρας .

Δεν μπορώ να ξέρω αν κάνουν καλό αυτές οι περιγραφές . Όμως η γενιά μου που έζησε και τις δύο καταστάσεις σπαράζει γι αυτή την αλλαγή που έγινε τόσο γρήγορα , χωρίς καλά καλά  να το καταλάβουμε .

Δυστυχώς τα πράγματα είναι αναπότρεπτα. . Συσσωρεύτηκαν μέσα σε μερικά τετραγωνικά χιλιόμετρα εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι τσιμέντου που ούτε τσουνάμι δεν μπορεί να μετακινήσει . Το νοιώθω σαν ανάγκη να μιλώ γι αυτά . Ίσως βοηθήσει τους επόμενους από μας να προλάβουν πολλά  που τα βλέπω να έρχονται ταχύτατα , μετά  το άθλιο ξεπούλημα των πάντων που μας ετοιμάζουν .

Η γειτονιά μου στην περιοχή της Αγίας Τριάδας και τριγύρω είχε πολύ πράσινο , πολλά δένδρα , κήπους , αυλές . Πεύκα θεόρατα αιωνόβια , ακακίες που όταν άνθιζαν μοσχοβολούσε ο τόπος. Λουλούδια στις αυλές  τριαντάφυλλα , πολλά πολύχρωμα τριαντάφυλλα .

 Τα πεύκα γέμιζαν τα βράδια χιλιάδες μαυροπούλια σαν μαύρα σύννεφα στον ουρανό  που μας ξεκούφαναν με τα τιτιβίσματά τους . Δεκαοχτούρες καρδερίνες , ακόμη και αηδόνια μέσα στην πόλη μας .

Απίστευτο !!

Περιμέναμε τα Θεοφάνεια να πέσουμε για τον σταυρό και τον Μάρτιο να κάνουμε το πρώτο καλοκαιρινό μας μπάνιο στην παγωμένη θάλασσα , αλλά αυτό μας χαροποιούσε ιδιαίτερα  το γλεντούσαμε . Παίζαμε ανέμελα από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ στις γειτονιές χωρίς αυτοκίνητα να εμποδίζουν τους ποδοσφαιρικούς αγώνες που στήναμε μέσα στον σκονισμένο δρόμο .

Δεν διέφερε και πολύ η Θεσσαλονίκη από μια επαρχία παρά μόνο στον πληθυσμό γιατί οι γειτονιές είχαν μονώροφα και διώροφα και γνωριζόμασταν με τα μικρά μας όλοι οι γείτονες . Ειδυλλιακό φαντάζει αλλά ήταν αλήθεια.

Πώς να τα ξεχάσει κανείς όλα αυτά.

Ο Μέγας Σαββόπουλος τα αποτύπωσε απόλυτα όλα αυτά στους στοίχους του στο τραγούδι του το « Καλοκαίρι » . Μέσα από αυτούς  οι γνωρίζοντες θα δουν την καλοκαιρινή Θεσσαλονίκη του 60 να ξεπροβάλει σε όλο της το μεγαλείο και στο τέλος τους  την σημερινή όπως την καταντήσαμε . Ιδού λοιπόν οι στοίχοι του .

Διονύσης Σαββόπουλος

Καλοκαίρι
η γαλάζια προκυμαία θα σε φέρει
καλοκαίρι
καρεκλάκια, πετονιές μέσ’ το πανέρι
μες τη βόλτα αυτού του κόσμου που μας ξέρει
καλοκαίρι
πλάι στα μέγαρα, στις τέντες με τ’ αγέρι
καλοκαίρι
με χρυσούς ανεμιστήρες μεταφέρει
την βανίλια με το δίσκο του στο χέρι
την κοψιά μιας προτομής μέσ’ το παρτέρι
καλοκαίρι
μ’ ανοιχτό πουκαμισάκι στα ίδια μέρη

Καλοκαίρι
με μισόκλειστες τις γρίλιες μεσημέρι
καλοκαίρι
καθρεφτάκια και μια θάλασσα που τρέμει
στο ταβάνι και τους γύψους μεσημέρι
καλοκαίρι
με τον κούκο μέσ’ τα πεύκα και στ’ αμπέλι
καλοκαίρι
στόμα υγρό, μικροί λαγώνες, καλοκαίρι
με τη φέτα το καρπούζι στο ‘να χέρι
με φιλιά μισολιωμένα, καλοκαίρι
καλοκαίρι
λίγες φλούδες στης κουζίνας το μαχαίρι

Καλοκαίρι
του σκυμμένου θεριστή του τυφλοχέρη
καλοκαίρι
με βαριά μοτοσικλέτα μες τα σκέλη
τους φακούς του ανάβει μέρα μεσημέρι
καλοκαίρι
όλο πίσσα και κατράμι καλοκαίρι
καλοκαίρι
με τον ρόγχο του air condition μεσημέρι
φαλακροί μέσ’ τις σακούλες μας σαν γέροι
εκεινού με τ’ άσπρο κράνος που μας ξέρει
καλοκαίρι
μια οσμή νεκροθαλάμου, καλοκαίρι

Καλοκαίρι
στην αρχή σαν έγχρωμο έργο στην Ταγγέρη
αλλά εν τέλει
με του κάτω κόσμου το έγκαυμα στο χέρι
την λαχτάρα του στον κόσμο περιφέρει
καλοκαίρι
στον χαμό του οδηγημένο και το ξέρει
καλοκαίρι
τόσο ώριμο που πέφτοντας προσφέρει
μια πλημμύρα των καρπών, στάρι και μέλι
στον σπασμό του το απόλυτο το αστέρι
καλοκαίρι
μες τα κόκκινα της δύσης του ανατέλλει

http://www.youtube.com/watch?v=BgEiEUH2F_o